Genealogie familie De Baets, van ± 1545 tot heden

Edmond De Baets, geboren te Brugge op 2 januari 1881 en overleden te Adegem op 1 augustus 1959.
Zoon van Carel Louis De Baets en Rosalia Lava.

Hij trouwde op 21 oktober 1908 te Adegem met Alina De Muer, dochter van Augustus en van Sidonie Goethals, geboren te Ursel op 8 juli 1881 en overleden te Adegem op 17 februari 1958.

Huwelijk Edmond en Alina, met Maurits De Muer en Augusta Himschoot

Alina De Muer werkte eind 19e - begin 20e eeuw in Jette bij Brussel, waar ze allerlei accessoires voor priesters verkocht (missalen, soutanes e.d.). De familie Van Landschoot, de eigenaars van de winkel waar ze werkte, waren afkomstig uit Bellem, vlakbij haar geboortedorp Ursel. Wij vermoeden dat zij op die manier in contact gekomen is met Augusta Himschoot, die bij Van Damme (in de Ezelstraat te Brugge) eveneens een winkel van religieuze accessoires openhield.
Via Augusta, de achternicht van Edmond (zie IX h), kwam dan wellicht omstreeks 1895-1900 het contact tot stand tussen Alina en Edmond De Baets, die toen kloosterling was bij de Broeders van Liefde in de Stropstraat 133 te Gent onder de naam "Broeder Anselmus" (en dit zeker nog bleef tot na 19 juli 1900, datum waarop zijn vader overleed).

Wij vermoeden overigens dat Edmond eerder van een verdoken studiebeurs genoot dan dat hij een echte roeping had: het kwam wel vaker voor dat kinderen van minder begoede ouders een 'roeping' simuleerden om aan een opleiding te komen, bovendien waren die ouders in het geval van Edmond ook nog eens tuinier en dienstmeid in het Engels Klooster te Brugge... Hoe dan ook, in 1901 studeert hij af, en reeds op 1 oktober van datzelfde jaar wordt hij onderwijzer benoemd te Adegem.

Tussen zijn benoeming als onderwijzer in 1901 en zijn huwelijk in 1908 geeft Edmond al een eerste serie postkaarten uit onder de naam "Uitg. Edm. De Baets". Het was geen zeldzaamheid dat de uitgever zelf op die postkaarten poseerde !

Een tweede serie postkaarten (in ieder geval uitgegeven voor 1914, en vermoedelijk zelfs voor het huwelijk in 1908) draagt de vermelding "Uitgeverij - Boekhandel De Baets". Nog latere series dragen de vermelding "Uitgeverij - Boekhandel De Baets-De Muer". (Bekijk hier de complete serie postkaarten "De Baets-DeMuer").

Behalve postkaarten gaf het echtpaar De Baets-De Muer ook een serie "Wandplaten voor het Onderwijs" uit: de originelen van deze platen berusten nu in de verzameling "Historische Onderwijscollectie Universiteit Gent" (Klein Raamhof), en in het Stedelijk Onderwijsmuseum in Ieper.

Deze in oorsprong Duitse wandplaten, waren door het echtpaar De Baets-De Muer voorzien van nederlandstalige opschriften en van een etiket "Boekhandel De Baets - De Muer, Adeghem". (De oude schrijfwijze van de woonplaats duidt erop dat dit reeds vóór de eerste wereldoorlog plaats vond.)
Zij importeerden voornamelijk de platen uit de reeks 'Kulturgeschichtliche Bilder für den Schulunterricht' van Adolphe Lehmann, uitgegeven bij Wachmuth in Leipzig tussen 1906 en 1936. Overigens verkochten zij van de Lehmann-reeks enkel de eerste subreeks, 'Deutsche geschichte'. Het ging hierbij om 'Kulturgeschichte', dus niet om politieke of militaire geschiedenis, maar eerder om architectuur, ambachten, kledij, vervoer enz.

In het Stedelijk Onderwijsmuseum van Ieper werd van 8 april 2005 tot en met 27 november 2005 een tijdelijke tentoonstelling georganiseerd over wandplaten met als titel "Wandplaten langs alle kanten". Naar aanleiding van deze tentoonstelling is tevens een publicatie verschenen. (Karl Catteeuw, Jan Dewilde en Annick Vandenbilcke: Wandplaten langs alle kanten. Onderzoek naar schoolwandplaten voor het Lager Onderwijs in België). De tentoonstelling focuste op de kleine uitgevers/verkopers van wandplaten, waaronder dus ook de familie De Baets - De Muer...

Edmond was overigens niet alleen onderwijzer, drukker en boekhandelaar, maar is minstens twee keer ook opgetreden als uitgever van een educatief "Heilig Misspel" van de hand van Mgr. Karel Cruysberghs (1891-1976), de priester-moralist-theoloog die o.a. actief was als proost van de AKVS, van de Boerenbond en als vice-rector van de Leuvense universiteit.

Edmond, schoolhoofd van de Jongensschool te Adegem
(van juli 1931 tot aan zijn pensioen in 1939)

De winkel/boekhandel was reeds vanaf het begin van de loopbaan van Edmond aktief, en dit op diverse locaties in Adegem: Dorpstraat 42 (het winkeltje van de Groottantes Rozeke en Lientje, waar Edmond zich op 1 oktober 1901 in liet schrijven), Kerkstraat (waar het jong getrouwde echtpaar een tijdlang woonde), en tenslotte Staatsbaan 105, waar Edmond in 1959 overleed.

Naast schoolboeken op bestelling, postkaarten en wandplaten verkochten Edmond en Alina gedurende de hele eerste helft van de 20e eeuw ook allerlei schoolbenodigdheden en papierwaren... Medio de jaren 50 werd hun zaak overgenomen door Edmonds zoon Alfons, en nu baten diens zonen Bernard en Diederik ieder een eigen drukkerij uit op een boogscheut van de oorspronkelijke winkel op de Staatsbaan.

Edmond De Baets was wel degelijk een bijzonder man : broeder, schoolmeester, hoofdonderwijzer, drukker en zelfs uitgever ! Hij was in ieder geval een zeer gerespecteerde maar tevens zeer autoritaire 'figuur' in het dorp. En dat kon ook moeilijk anders: een hele generatie Adegemnaars heeft bij hem op de schoolbanken gezeten. Zijn oudste zoon en zijn drie dochters stonden trouwens eveneens in het onderwijs...

Samen met zijn dochter Maria organiseerde Edmond in de 50-er jaren ook nog verblijven in Engeland voor tienermeisjes uit het dorp, die een gans jaar naar het klooster van de zusters in Haywards Heath gestuurd werden. Edmond had immers een nicht in dat klooster (Zuster Laurentia), die ingetreden was in het Engels Klooster te Brugge terwijl Edmonds vader daar hovenier was... De meisjes werkten in de kostschool of op de boerderij van het klooster, verdienden 500 frank per maand plus kost en inwoning, leerden Engels en beleefden er -volgens een van de dames- een zeer leuke tijd!

Naar aanleiding van Edmonds overlijden verscheen het volgende artikel in het "Vrij Maldegem" van 9 augustus 1959 :

ERESCHOOLHOOFD OVERLEDEN :

Met grote verslagenheid vernamen alle inwoners de droeve mare "Meester De Baets is overleden". Als oud-schoolhoofd der Aangenomen Lagere Jongensschool van het Dorp, telde hij op de gemeente en ver daarbuiten, niets dan vrienden.

Hij werd te Brugge geboren op 2 januari 1881, onderwijzer gediplomeerd aan de geagreerde normaalschool te Gent op 4 aug. 1900, om onderwijzer benoemd te worden aan hoger genoemde school, in 1902. Op 1 juli 1931 werd hij er schoolhoofd benoemd, functie die hij zou vervullen tot in 1939, wanneer hij op rust ging.

Hij was medestichter en oud-voorzitter van de plaatselijke bond der Kroostrijke Gezinnen en van de plaatselijke mutualiteit "Broederhulp", erelid van de muziekmaatschappij "De Verenigde Vrienden" en lid van alle vaderlandse groeperingen en godvruchtige genootschappen op de parochie, alsook van het C.O.V. Kring Eeklo.

Dhr. De Baets Edmond werd om zijn talrijke verdiensten vereremerkt met het burgerlijk ereteken 1e en 2e klas, de Herinneringsmedaille 1914-1918 en het ereteken van de Bond der K.G.

Onder grote belangstelling en deelneming werd ereschoolhoofd Edmond De Baets plechtig teraardebesteld. De kerk liep proppensvol en naast de rouwende familie bemerkten we tal van onderwijzers en onderwijzeressen van het C.O.V. Eeklo alsmede Z.E.H. Kan. De Kesel, de heren Schelfhout, Hamerlink en De Graeve, diocezane inspekteurs ; E.H. Weemaas, bestuurder van de Bisschoppelijke Normaalschool te St. Niklaas en de E.H. Boxtaele aan het hoofd van het lerarenkorps van het St. Vincentiuscollege te Eeklo en de school der E. Broeders Hieronymieten te Maldegem, E.H. Cornand, bestuurder van de kliniek Toevlucht tot Maria te Gent met dhr. Vervaeke aan het hoofd van een afvaardiging der douane Meetjesland-Kustgebied, alsook talrijke pastoors en burgemeesters van de randgemeenten.

Het plaatselijk zangkoor verzorgde de liturgische gezangen, onder leiding van dhr. Richard De Keyzer, aan het orgel begeleid door dhr. Raymond De Ridder, koster te Maldegem-Kleit.

Aan het open graf werd een lijkrede uitgesproken door dhr. Germain Boes, schoolhoofd van de Aangenomen Jongensschool, Dorp en door dhr. Firmin Van de Poele, schoolhoofd te Watervliet, namens C.O.V. Kring Eeklo.

Een afvaardiging schoolkinderen van jongens- en meisjesscholen omringde de katafalk en legde kransen neer.

Stamlijst familie De Baets, van ± 1545 tot heden.
Tak [A] VIII e : Adegem 1

[A] VIII e - 1771 : Jan Francies De Baets

[A] IX c - 1800 : Jacobus Francies De Baets

[A] X e - 1842 : Carel Louis De Baets

[A] XI a - 1881 : Edmond Louis De Baets